VEREM (TÜBERKÜLOZ)
    Bulasici hastaliklar icinde en ciddi olanidir. Sinsi bir gelisme g?sterdiginden, gec farkedilir. Erken teshis edildigi takdirde tedavisi zor degildir. ?zellikle sik hastalanan, vucut direncleri dusuk kimselerde, alkol ve uyusturucu kullananlarda, gece eglencelerine duskunlukten uykusuz kalanlarda, yeterli beslenemeyenlerde, gunesten ve temiz havadan mahrum yerlerde calisanlarda vereme yakalanma riski oldukca yuksektir. Keza, zayif bunyeli ve asabi genclerde -bilhassa kizlarda- bu hastaliga sik rastlanmaktadir. Tabiatta bircok tuberkuloz basili bulunmakla beraber, bunlardan yalniz iki tanesi insanda hastalik yapabilmektedir.
    Tuberkuloz hastaligi, belirtilerine g?re, uc devrede incelenir. 
    Birinci Devre
* Tuberkuloz basilleri girdikleri yerde kucuk ve grimsi dugumcukler seklinde iltihap olustururlar. Bu iltihap dugumlerine "tuberkul" adi verilmektedir.
* Gelisen iltihap dugumleri birleserek daha genis bir yer kaplarlar.
* ?lk yerlestikleri alanda iltihap dugumleri meydana getirdikten sonra, basiller odak noktalarindan cikarak lenf damarlari yoluyla lenf bogumlarina yerlesirler. Lenf bogumlarinda da iltihap dugumleri meydana geldikten sonra birinci devre sona ermis olur.
    Belirtileri
* ?ltihap dugumleri tesekkul ederken hastada genel bir yorgunluk, istahsizlik, vucut atesinde 38 dereceye kadar yukselme, sirt agrilari ve ?ksuruk g?rulur.
    D?KKAT: Bu belirtiler "soguk alginligi" zannedilerek ciddiye alinmadigi takdirde; daha tehlikeli olan "ikinci devre" bas g?sterir.
    Ne Yapmali?
* Hassas ve zayif bunyeliler bu tur belirtilerle karsilastiklari zaman mutlaka bir doktora g?runerek r?ntgen filmi cektirmelidirler. Zira, iltihap dugumleri (tuberkuller) sadece r?ntgen filminde belli olurlar.
    ?kinci Devre
    Birinci devrede hastalik ciddiye alinmadigi ve gerekli tedavi uygulanmadigi takdirde, vucut direncinin iyice dustugu bir zamanda tuberkuloz basilleri yerlestikleri b?lgeyi ve lenf bogumlarini terkederek butun vucuda yayilirlar. Kan damarlari ve lenf kanallari yoluyla deri, kemik, eklemler, b?brekler, bagirsaklar, g?zler, beyin zari gibi hassas b?lgelere yerlesirler. Belirtileri birinci devredekine benzer sekilde kendisini g?sterir.
    Vucut direncinin gucune bagli olarak iltihap dugumleri ya iyilesip kireclenerek mevzi kalirlar ya da vucudu sarmaya devam ederek en tehlikeli olan ucuncu devreyi baslatirlar.
    Ücuncu Devre
* Grip ya da bronsiti andiran belirtilerle baslar.
* Yorgunluk, aksamlari yukselen hafif ates ve balgamli ?ksurukle devam eder.
* Halsizlik, istahsizlik, kilo kaybi, gece terlemeleri ucuncu devrenin basladigini belli eden kesin isaretlerdir.
* Balgamli ?ksuruk, tuberkullerin akcigerlere gectigini g?sterir. Bir ila otuz milim genisliginde akcigerlerin k?prucuk kemigi altinda kalan b?lgesine yerlesen iltihapli basil dugumleri, bilahare birleserek daha genis alanlara yayilirlar.
* Tuberkuloz basilleri genellikle tek akcigerde yerlesirler. Ancak ucuncu devrenin ilerlemesi halinde diger akcigere de gecis yaparak burayi da isgal ederler.
    D?KKAT: Hastanin balgamli ?ksurukleri basladigi zaman tuberkuloz bulasicilik ?zelligi kazanir. Tuberkuloza yakalandigi anlasilan hasta mutlaka hastahane tedavisi g?rmeli, esi ve cocuklari ile ayni odada yatmamalidir.
    Ne Yapmali?
* cocuklarmiza daha birinci yasinda iken, hatta doktor uygun g?rdugu takdirde ilk aylarda, verem (BCG) asisi yaptiriniz.
* ?lk belirtileri g?rulur g?rulmez hastahaneye gidip r?ntgen filmi cektiriniz ve "tuberkul deneyi" yaptiriniz. Deneyde sonuc negatif ciktigi ve filimde tuberkul varligi tesbit edildigi takdirde; doktor sizi yatiracak 4 ila 9 ay muddetle tedavi edecektir.
* Hastahane tedavisinden sonra sadece tehlikeli d?nem atlatilmis olacagindan; tuberkuloz basillerinin vucuttan tamamen atilabilmesi icin tedavinin evde devam etmesi gerekecektir. ?ki yil muddetle ilac ve saglikli bir beslenme uygulandigi takdirde vucuda yerlesmis olan basiller tamamen etkisiz hale getirilir. Hastalik tekrarlamaz.
* Ev tedavisi devam ederken, hasta sik sik temiz havaya cikmali; ruh sagligi ve morali yerinde olmalidir.
    TÜBERKÜLOZUN YAN ETK?LER?
    Tuberkuloza yakalanan hastanin tedavisi geciktigi durumlarda tuberkuloz basilleri tehlikeli ilave hastaliklara sebep olurlar. Bunlarin basinda "zatulcenp" gelir. Basillerin vucuda yayilip iltihap dugumleri olusturmasi sirasinda kalp zari (perikard), karin zari (periton) ve akciger zari (plevra) cok kolay etkilenirler. En evvel etkileneni de suphesiz akciger zaridir. Akciger zarinin tuberkuloz basilleri tarafindan isgal edilmesi ile ortaya cikan hastaliga zatulcenp veya tip diliyle "pl?rezi" diyoruz.
    Zatulcenbi -etkileme derecesine g?re- uce ayiriyoruz: Kuru, yas ve iltihapli zatulcenp.
    Kuru Zatulcenp: Tuberkuloz basillerinin akciger zarina yerlesmeleriyle birlikte; eger vucut direnci yuksek ise iltihap yapacak firsati bulamazlar. Soluk alma sirasinda boyun ve g?gus b?lgesinde siddetli agri ile kendisini belli eder. Hasta kesik kesik solur. Vucut atesi 38 ile 39 derece arasinda degisir. Tedavisi tuberkulozla beraber yurutulur. Ayrica g?gus sargisi, termofor ve elektrikli yastik gibi usullerle g?gus b?lgesi sicak tutulur ve kuvvetlice ogulursa agrilarin hafiflemesî temin edilmis olur. Eger soluk alma guclugu ile birlikte ?ksuruk de baslarsa; ?ksuruk icin ilac alinabilir.
    Yas Zatulcenp: Vucut direnci yeterli olmadigi durumlarla "kuru zatulcenp" geliserek akciger zari arasinda su toplanmasina sebep olur. Sivi birikmesi fazla oldugu takdirde, hasta soluk alirken g?gsune civi batiyormus gibi aci duyar. Bu sebeple agri duydugu tarafin tersine yatar. Asiri terleme ve idrarda azalma g?rulur. ?ksuruk sirasinda balgam cikaramadigi icin bogazda giciklanma olur. ?ki veya uc hafta muddetle 40 dereceye varan ates yapar. Mutlaka doktor kontrolunde tedavi edilmesi gerekir.
    ?ltihapli Zatulcenp (Amfiyem): Yas zatulcenbin ilerlemis halidir. Akciger zari arasinda biriken sivi iltihaplandigi zaman bronslari patlatacak tehlikeli sonuclar dogurabilir. Bu sebeple, akciger zarinda toplanan sivinin ?zel tibbî usullerle alinmasi gerekir.

Hazirlayan Secdegulleri.Net ve Secdegulleri.Net Sitelerine Tesekkurler

Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.

Yayınlanma: 2005-09-06 (750 okuma)