Kronik B?brek Yetmezliginde Deri Problemleri

Hazirlayanlar : Dr. Aylin Noyan Duzova
Deri ve Zuhrevi Hastaliklar Uzmani

Deri ile ilgili yakinmalar pek cok ic organ hastaliklarinin tanisinda hekime kolaylik saglar. ?zellikle b?brek hastaliklarinda deri bulgulari tam anlamiyla bir rehberdir. Kronik b?brek yetmezligi (KBY) olan hastalarda, b?breklerden tam olarak atilamayan zararli maddeler deride bazi problemlere neden olurlar. Ayrica bu hastalarin tedavilerinde kullanilan ilaclara bagli olarak birtakim deri yakinmalari g?zlenir.

Kronik b?brek yetmezliginde g?zlenen deri belirtileri:
 1. Renk degisiklikleri: Solukluk, gri-sari veya kahverengi renk degisimine cok sik rastlanmaktadir (yaklasik %70 oraninda). Solukluk kansizliga bagli olarak ortaya cikar. Deride sari renkli bir pigment olan urokrom birikimine bagli gri-sari renk degisikligi izlenebilir. Ayrica gunes g?ren b?lgelerde derideki koyu renkli bir pigment olan melanin olusumunu arttiran bir hormonun etkisiyle yaygin kahverengi renk degisikligi olur.

2. Kasinti: KBY; kasintinin en sik rastlanilan ic organlarla ilgili nedenidir. Bu hastalarin %15-49'unda kasinti vardir. Diyalize giren hastalarin %50-90'lnda tedavi baslangicindan sonra 6 ay icinde kasinti ortaya cikar. Bunlarin % 65'inde kasinti sureklidir. Üremik kasinti genellikle yaygin, tedaviye direncli ve siddetlidir. Diyalizin kendisine bagli kasinti ise ataklar halindedir, hafif ve b?lgesel olabilir (kateter b?lgesi, yuz veya bacaklar gibi). Etkili diyaliz her zaman kasintiyi duzeltmez. KBY ve uremide kasintinin bircok sebebi vardir. Kuruluk, ter bezlerinin kuculmesi, sekonder hiperparatiroidizm, artmis serum histamin duzeyleri, hipervitaminoz A, demir eksikligi anemisi, n?ropati suclanmaktadir. Ancak b?brek naklinden sonra kasintinin kaybolmasi ve akut b?brek yetmezliginde g?rulmeyip kronik yetmezlikte g?rulmesi, neden olarak atilamayan zararli maddelerin etkisini dusundurmektedir. Serum ure ve kreatinin duzeyleri ile kasinti arasinda zayif bir iliski vardir.

Kasintinin kontrol altina alinmasinda sistematik yaklasim ?nerilir:

· Diyaliz en iyi sekilde kullanilmalidir. Kasintiya neden olan maddelerin atilimina bagli olarak, diyaliz gecici bir rahatlama saglar.
· Etilenoksit duyarliligi olan hastalar belirlenmelidir. D Diyet kisitlamalari ve fosfat baglayici tedavi kullanimi tesvik edilmelidir.
· Kansizlik tedavi edilmelidir (eritropoietin tedavisi).
· Kuruluk varsa birlikte nemlendirici ve yumusaticilar kullanilmalidir.
· Antihistaminikler veya ketotifen (2mg oral, gunde 2 kez) kullanilabilir.
· Kasinti devam ederse UVB (ultraviolet B isigi) tedavisi fayda saglayabilir.
· Direncli durumlarda; oral aktif k?mur, kolestiramin, naloksan, meksiletin, intraven?z lidokain gibi tedavi secenekleri kullanilabilir.
· cok direncli durumlarda UVB + kolestiramin veya UVB + aktif k?mur kombinasyonlari denenebilir.
· Turkiye'de bulunmayan topikal anestezikler (pramoxine) ve topikal capsaicin yararli olabilir.

3. Kuruluk: Kronik b?brek yetmezlikli hastalarin cogunda g?rulur ve cesitli derecelerdedir. Neden gelistigi tam olarak anlasilamamistir. Ter ve yag bezlerinde kuculmelerin g?sterildigi cok, sayida calismalar vardir. Nemlendirici ve yumusaticilarin kullanimi ile kuruluga bagli kasintilar azaltilabilir, ancak kurulugun kendisinin tedavisi zordur.

4. Kireclenmeler: Kronik b?brek yetmezlikli hastalarda kalsiyum, deri altinda kollajen lifler etrafinda ve deri ekleri etrafinda birikerek deri altinda sertlikler yapar.

5. Hucresel bagisikligin bozulmasina bagli bulgular: Bu bulgular hastaliginin kendisine bagli ortaya cikabilir. Ancak ?zellikle transplant alicilarinda (nakil hastalarinda) bagisiklik sistemini baskilayici ilac kullanimi enfeksiyon ve kanserlerin olusumunu tetikler. Bu grupta gelisen enfeksiyonlar tum alicilarda tedaviden bagimsiz ve izlem suresi boyunca gelisebilir.

-Bakteriyel enfeksiyonlar: Kil k?ku enfeksiyonlari (follikulit, fronkul), fistul cevresinde abseler.
-Viral enfeksiyonlar: Herpes simpleks (ucuk) , herpes zoster (zona, gece yanigi) , verruler (sigiller).
-Mantar enfeksiyonlari: Onikomikoz (tirnak mantari) , Kandidiyazis (maya mantari enfeksiyonu), tinea versikolor (samyeli)

6. Deri kanserleri: ?zellikle nakil hastalarinda deri kanseri gelisme riski oldukca yuksektir. cok cesitli deri kanserleri ortaya cikabilir. Deride meydana gelen kirmizi-morumsu kabarikliklar, gunes g?ren yerlerde ve genital b?lgelerde olusan kirmizi, kepekli yama seklinde lezyonlar, herhangi bir ben uzerinde olusan kasinti, buyume, kanama, renk degisikligi ve sekildeki duzensizlik gibi bulgular hekime basvurmayi gerektirir.

7. Deri eklerinde degisiklikler: 'Tirnak bozukluklari: 'Half and half nail' denilen ve uremi icin oldukca ?zgul olan bu bulguda tirnagin yarisinda kirmizi ve kahverengi, basmakla solmayan renk degisikligi olur.

'Terleme bozukluklari: Ter bezlerinde kuculme nedeniyle kuruluk ve ter icinde yuksek ure miktarinin deriye c?kmesiyle 'uremik frost' denilen durum ortaya cikar.
Sac d?kulmesi:Atilamayan zararli maddelerin etkisi, anemi ve yetersiz beslenme nedeniyle sac d?kulmesi ve saclarda matlasma g?rulur. Tedavi nedene y?nelik yapilmalidir. Gerektiginde vitamin ve demir destegi olumlu sonuc verebilir.

8. Diger deri problemleri:
Temas alleriisi: Nikel (igne), ve deriye surulen krem, merhem ve solusyon gibi maddelere bagli olarak temas b?lgelerinde kizariklik, kasinti ve pullanmalar g?rulur.

9. ?laclara bagli etkiler: Transplant alicilarinda g?zlenen deri problemleri, cogunlukla bagisiklik sistemini baskilayan ilaclar ve kortizon tedavileri ile iliskilidir. Bu ilaclarin kullanimina bagli olarak derinin ?zellikle ust tabakalarinda degisiklikler olur, ayrica bagisiklik sisteminin baskilanmasi nedeniyle viral ve bakteriyel enfeksiyonlarin sikliklari artar. Klinik degisiklikler, steroid yan etkilerine benzer ve nakil sonrasi 10 yil icinde g?rulme orani yuksektir.

Aydede yuzu, yuzde kizariklik, 'buffalo h?rgucu', deride yirtilmalar, morluklar, deride incelme, deri kurulugu, sivilce gibi bulgular izlenir. A vitaminin deriye uygulanabilir formu olan topikal retinoik asitler kortikosteroidlerin deride incelme yapici etkilerini azaltirlar.
Siklosporine bagli killanma artisi, saclarda d?kulme, dis etlerinde buyume, deri renginde koyulasma g?rulebilir.
Azatiopurin ve takrolimus sac d?kulmesi yapabilir.

NE YAPMALI?
1. Deride kurulugu artiran ve deriyi tahris edebilecek fakt?rlerden sakinmak:

•  cok sicak ve cok soguk ortamlarda bulunmamak.
•  Ilik su ile ve kisa sure banyo yapmak.
•  Deriyi daha az tahris eden sabunlarin kullanilmasi (Dove, Sebamed, Neutrogena, Eubos gibi).
•  Yunlu ve sentetik giysilerin direkt vucuda temas etmemesini saglamak.

2. Nemlendirici ve yumusaticilar kullanmak (banyo sirasinda ve banyo sonrasinda) :
Bu amacla ureli ve laktik asit iceren nemlendiriciler yararli olabilir. ?zellikle banyo sonrasi hafif nemli deriye uygulandiklarinda nemi hapsetme ?zelligine sahiptirler.
Bu amacla kullanilan ve piyasada bulunan bazi urunler sunlardir:
-Excipial hydro % 2 emulsiyon
-Excipiallipo % 2 emulsiyon
-Nutraplus % 10 losyon
-Ürederm % 10 lipo emulsiyon
-Ürederm % 10 hydro emulsiyon -Ürederm % 20 krem
-Salmandol tibbi yag banyosu
*** ilaclar hekim denetiminde kullanilmalidir.

3. Gunesten korunma: Uygun giysiler ve gunesten koruyucu kremler kullanilmalidir.

4. Sik kendini muayene: Deride gelisebilecek enfeksiyon, alerjik reaksiyon ve kanserlerin erken tanisi ?nemlidir. Bu nedenle fark edilen bir problem oldugunda hekime bildirilmelidir. .
 

Hazirlayan Secdegulleri.Net ve Secdegulleri.Net Sitelerine Tesekkurler

Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.

Yayınlanma: 2005-09-06 (848 okuma)