Burun Gerisine Akinti

Burun Gerisine Akinti (BGA) bogazda akinti toplandigini hissetmek veya burnun gerisinden akintinin aktiginin farkina varmaktir. BGA egzersiz, kalin salgi veya bogaz kaslari ve yutma ile ilgili sorunlardan ?turu de ortaya cikabilir.

Normal olarak, burnu ve sinuslerin icini kaplayan salgi bezleri gunde 250-500 ml. salgi uretmektedir. Bu mukozanin yuzeyinde ancak mikroskopla g?rulebilen hareketli kucuk killar vardir. Bunlar salginin geriye dogru hareket etmesini saglar. Daha sonra bu bilincsiz olarak farkina varmadan yutulur. Bu salgi zarlari islatir ve temizler, enfeksiyonlara karsi savasir. Bu salginin uretilmesi ve temizlenmesi sinirler, kan damarlari, salgi bezleri, hormonlar, ve kucuk kilciklar arasinda ki iliskiye baglidir.

NORMAL OLMAYAN SALGlLAR

Artmis ince ve temiz salgi soguk alginligi, grip (ust solunum yolu viral enfeksiyonu), alerji, soguk hava, parlak isik, bazi besinler ve baharatlar, gebelik ve hormonal degisiklikler, dogum kontrol haplari ve bazi tansiyon ilaclarinin da icinde oldugu ilaclar, ve burun ici kemik egriligi gibi durumlarda g?rulur.

Vazamotor rinit allerjik olmayan asiri salgili ve tikali burun sikayeti yapan bir hastalikdir. Artmis kalin salgi siklikla kis aylarinda nemlendirme yapilmadan isitilan, nemin dustugu ev ve binalarda g?rulur. Bunun yaninda sinus ve burun enfeksiyonlarinda ve kumes hayvanlarinin urunlerine karsi olusan allerjilerde de g?rulmektedir. Eger soguk alginliginda ki salgi zaman icinde kalinlasip sari, yesil renk almaya basliyorsa muhtemelen bakterilerin yol actigi bir cismin belirtisi olabilir (fasulye, bezelye, bir parca kagit, oyuncagin bir parcasi v.b.) Salginin azalmasi asagida ki nedenlerden birinden dolayi olabilir:

1. Uzun sure cevreye ait tahris edici maddelere maruz kalmak burnu kurutup zarlarin zarar g?rmesine neden olabilir (sigara dumani, endustriel dumanlar, araba dumanlari). Salgi azaldiginda normalden daha kalindir ve yanlis olarak artmis hissi verir.
2. Yapisal bozukluklar (burun septumu duzensizlikleri) hava akimini degistirerek burun zarlarinin kurumasina neden olur.(Yapisal bozukluga bagli olarak salgiyi arttirir veya azaltir.)
3. Yasin ilerlemesiyle mukus zarlar buzusur ve kurur. Bu normalden daha az ve kalin salgi yapilmasina ve kisinin BGA hissine kapilmasina yol acar.
4. Diger az rastlanan nedenler de zarlarda degisiklik yaparak bu hisse neden olurlar.

YUTMA PROBLEMLER?

Yutma agizda ki sivi ve kati gidalarin yemek borusuna gecmesinden olusan karmasik bir olaydir. Bu agizdaki, bogazdaki ve midedeki sinir ve kaslarin koordinasyon icinde calismasi ile olur. Yutma problemleri kati veya sivi gidalarin bogazda birikmesine daha sonra ses tellerinin oldugu b?lgeye d?kulmesine ve bunun sonucunda ses kisikligi, bogaz temizleme hissi veya ?ksuruk ortaya cikabilir.

Yutma guclugunun bircok nedeni vardir: Yasla birlikte yutma kaslari hem guclerini hem de koordinasyon yeteneklerini kaybederler. Bundan dolayi bazen normal salgi bile mideye gecemeyebilir.

Uyku sirasinda yutkunma daha az olur ve salgi agizda birikir. Uyanirken ?ksurme veya bogaz temizleme hissi duyulabilir

Her yasta sinirlilik ve stres bogaz kaslarinda kasilmaya ve bunun sonucunda bogazda birsey varmis hissine neden olmaktadir. Siksik bogaz temizlemek tahrisi daha da arttirarak durumun k?tulesmesine neden olur. Besinlerin gectigi yol uzerindeki buyumeler veya sislikler kati ve /veya sivi gidalarin gecisini yavaslatir veya engeller.

Yutma bozukluklari midedeki besinlerin veya asidin yemek borusuna veya bogaza geri geldigi Gastro?zafageal Reflu (GER) veya Larengofarengeal Reflu (LPR) olarak tanimlanan durumundan da kaynaklanabilir. Yanma hissi hazimsizlik ve bogazda rahatsizlik belli basli bulgulardir ve bunlar ?zellikle yemek yedikten sonra yatinca daha da artmaktadir. Yemek borusu ile midenin birlesim yerinde meydana gelen torba seklindeki fitiklarda buna neden olur.

TEDAV?

Tedaviye baslamadan ?nce mutlaka teshis konulmalidir. Bu detayli bir Kulak Burun Bogaz muayenesi ve muhtemel bazi laboratuar, endoskopik ve r?ntgen calismalarini icermektedir.

Bakteriyel enfeksiyonlar antibiyotikler ile tedavi edilir ancak bunlar gecici bir iyilesme saglar. Kronik sinuzite kapali sinuslerin agzini acmak icin yapilacak cerrahi bir mudahaleye ihtiyac vardir.

Allerji; sebebini ortadan kaldirmakla kontrol edilebilir. Antihistaminikler ve dekonjestanlar, kromolin ve steroid burun spreyleri, diger sekillerdeki steroidler ve hiposensitizasyon (asi tedavisi) tedavi icin kullanilabilir. Ancak bazi antihistaminikler kurumaya neden olup salgiyi daha da kalinlastirirlar. Dekonjestanlar kan basincinin artmasina, kalp ve tiroid rahatsizliklarinin siddetlenmesine neden olurlar. Steroid spreyler tibbi kontrol altinda genellikle yillarca guvenle kullanilabilir. Ancak kisa d?nemde yan etkisi olmayan agizdan alinan ve enjeksiyonla verilen steroidlerin uzun d?nem kullanimlarinda muhakkak siki bir kontrol ve g?zlem yapilmalidir.

Gastro?zafageal Reflu tedavisine yatagin bas tarafini 12-15 cm kaldirmak, az ve sik yemek yemek, alkol ve kafeinin yasaklanmasi, yorucu olmamak sartiyla spor yapilmasi gibi yasami duzenleyici ?nerilerle baslanir. Antiasit veya bu hastalikda cok etkili olan mide asit uretimini durduran ilaclar doktor kontrolunda verilmelidir. pH ?lcumu gibi kesin teshis y?ntemleri vardir..

Yapisal bozukluklar cerrahi uygulama gerektirir. Septum deviasyonu sinuslerin normal olarak bosalmasini engeller ve kronik sinuzite neden olur. Septumdaki bir cikinti tahrise ve anormal salgiya sebeb olacaktir. Septumdaki bir delik kabuk baglamaya neden olur. Genislemis veya sekli bozulmus konkalar (burnun yan duvarlarinda cikan ve hava akiminin ayarliyan, nemlendiren yapilar) veya polipler (enfeksiyon, allerji veya tahris sonucunda olusan selim buyumeler) de ayni sikayetlere yol acabilir.

Her zaman bir neden bulmak mumkun olmayabilir. Tibbi tedavi cevap vermezse hasta cerrahi tedaviye karar vermelidir.

Bazi durumlarda ?zel bir neden bulunamaz. Duzeltilebilecek bir hastalik yoksa tedavi daha kolay akabilmesi icin salginin inceltilmesi y?nunde olur. Bu daha ziyade sivi alimi yetersiz olan yasli kisiler icin gecerlidir. Bu hastalar gunde en az sekiz bardak su icmeliler, Kafeini birakmalilar ve eger uygunsa idrar s?kturucu kullanmamalidirlar. Salgiyi inceltecek guaifenesin veya organik iyot kullanildiginda tukruk bezlerinde sisme veya vucutta d?kuntu gelisirse ilac kesilmelidir.

Burunun su ile yikanmasi kalin ve azalmis salginin duzeltilmesine yardimci olur. Bu burun icin yapilmis ?zel cihazlarla gunde iki ila alti defa uygulanabilir. Sicak suyun icine yemek sodasi veya tuz ilave edilerek bu sivi yapilabilir. Son olarak da recete gerektirmeyen basit tuz c?zeltiler burnu nemlendirmek icin kullanilir.

KRON?K BOĞAZ KIZARIKLIĞI (FARENJ?T)

BGA siklikla kirmizi, tahris olan bir bogaza neden olur. Bogaz kulturlerinden genellikle bir sonuc alinmaz ama bademcikler ve diger dokular siserek rahatsizliga neden olurlar. BGA tedavi edildiginde bu olayda ortadan kalkacaktir.

Hazirlayan Secdegulleri.Net ve Secdegulleri.Net Sitelerine Tesekkurler

Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.

Yayınlanma: 2005-09-06 (793 okuma)