Gebelikte Beslenme

Hazirlayan : Prof. Dr. Hakan Satiroglu
Ankara Üniversitesi Tip Fakultesi
Kadin Hastaliklari ve Dogum Ana Bilim Dali

Gebelikte Sindirim Sorunlari
Gebelikte Dogru ve Yeterli Beslenme
Gebelikte Dikkat Edilmesi Gereken En ?nemli Nokta
Gebelik D?neminde Tuketilmesi Gereken Besinler ve ?lculeri
?rnek Yemek Listesi
Gebelikte Beslenmede Dikkat Edilecek Noktalar

Bebegin buyumesi, saglikli olmasi, ruhsal, fiziksel, zihinsel y?nden iyi gelismesi annenin sagligi ve beslenmesi ile dogru orantilidir.
Annenin gebelik ?ncesi fiziksel gelisimini tamamlamis olmasi, besin depolarinin yeterli olmasi ve dogum yasi hem bebegin hem de annenin sagligini koruyacak en ?nemli etkenlerdir. cunku bebek annenin besin yedeklerinden ve gebelik boyunca tukettiklerinden kendisi icin lazim olanlari secip alarak, buyur beslenir.

Gebelik suresince bebek iyi beslensin diye fazla yemek, dengesiz beslenmek dogru degildir. Ama dogum sonrasi eski g?runume kolayca ulasmak icin az yemek ise hic dogru degildir.

?nsan yasaminda beslenmenin cok ?nemli ve cok ?zel oldugu devrelerden biri olan gebelik, anneye topluma saglikli bireyler kazandirma sorumlulugunu vermistir. Anne iyi ve dogru beslenmezse ?lu dogum, erken dogum, dusuk agirlikli dogum, bedensel ve zihinsel ?zurlu dogumlar gibi tehlikelerle karsilasabilir. Kendisinde ise kansizlik, tansiyon problemleri, vucutta su tutulmasi, yorgunluk, dis kayiplari ve kemik problemleri olabilir.

Gebelikte sindirim Sorunlari
Gebeligin ilk uc ayinda uyum problemleri nedeniyle bulanti ve kusmalar g?rulur.Yiyecekleri tuketmede zorluklar olur. S?zu edilen uyum problemleri her annede olacak degildir. Bu ilk d?nemde kusma ve bulantiyi tetikleyen sartlari mumkun oldugunca ortadan kaldirmaya, biraz sakinlestikten sonra baska yiyecekler tuketmeyi denemeye calismalidir.

cok yagli yiyecekler, fazla sulu yemekler, agir kokulu baharatlar, lahana, karnibahar ve et, kavrulmus sogan kokulari bulanti ve kusmayi tetikler. Piserken kokusu ile zaten hassas olan anneyi uyaran yiyecekler ya baska yerde pismeli, ya da bunlarin yerine uygun degisimler kullanilmalidir. ?rnegin et yerine balik, tavuk, hindi eti tuketilebilir.

Kis sebzelerinden havuc, patates, ispanak tuketilebilir. Limon ,yogurt yemeklerde tuketimi kolaylastirir.Limon hem C vitamini olarak hem de rahatlatici olarak kullanilabilir.

Genelde sabahlari yataktan kalkinca baslayan bulantilarda bir dilim peynir, bir iki grissini rahatlik saglar.

Sivi yiyecekleri az tuketmeye ve yemek sonrasi bir sure dinlenmeye ?zen g?sterilirse problemler azalabilir. Az ve sik beslenmek de yaralidir.

Kabizlik ileri aylarda g?rulebilen problemlerdendir. Kabugu ile yenen meyveleri tuketerek,her ?gunde sebze ve salataya yer vererek busorunun ?nune gecebiliriz. Gunluk yuruyusleri ve su tuketiminide ihmal etmemeliyiz.

Gebelikte Dogru ve Yeterli Beslenme
Annenin gunluk yasantisini surdurecek yeterli enerji ve besin ?gelerini alirken fazladan alacagi protein, enerji, vitamin ve mineraller hem kendisi hem de dogacak bebegin saglikli olmasinin garantisidir.

Normal bir gebelik surecinde annenin kendi gereksinimine ek olarak tukettiklerinin bebege aktarilmasi annenin yaklasik 10-12 kg almasi demektir. Bu artisi saglayabilmek icin ek olarak gunluk 20 gr. Protein, 15-20mg. Demir, 500mg. Kalsiyum ve ortalama 300 kalorilik enerji artisi gereklidir.

Dogru beslenme ve gebelik durumunun ?zellikleri nedeniyle gereksinmelerin cesitli yiyecek guruplarindan saglanmasi gerekir.
Yiyecekler vucudumuzda cesitli g?revler yaparlar. Ayni g?revleri yapan yiyeklerden besin guruplari olusturulmustur. Gurup seceneklerinden birini tuketmiyorsaniz bir digerini yiyerek de dogru beslenebilirsiniz.

ET, YUMURTA, KURUBAKLAG?L GRUBU: Beyin, kas, kemik ve dislerin gelisimi ve kan yapiminda g?revlidir. Protein ve demir gereksinimini karsilarlar.
SÜT VE SÜT ÜRÜNLER?: Kemik, dis gelisimi ve buyume ile g?revlidirler. Protein ve kalsiyum kaynagidirlar.
SEBZE VE MEYVELER : Buyume ve gelisme icin vitamin ve mineralleri saglarlar.
TAHILLAR: Enerji ve B gurubu vitaminleri icerdiklerinden buyume ve gelismeye yardimci olurlar.
YAĞLAR VE SEKERLER : Sadece enerji icerirler. Enerji gereksinimine yardimci olurlar.
Yeterli ve dengeli beslenmede dikkatli bir sekilde tuketmek zorunda oldugumuz bu besin guruplarini gebelikte de ayni ?zenle tuketmeliyiz ki saglikli yasayabilmek icin dogru beslenme aliskanliklarini kazanabilelim.

Gebelikte Dikkat Edilmesi Gereken En ?nemli Nokta
Yas, boy ve hareket durumumuza g?re uygun agirlikta gebelige baslamaktir. cok kilolu bir gebeyi zayiflatmak bu surecte dogru degildir, kilosunu korumaya calismak, ilk uc ayda enerji eklemesi yapmamak, d?rduncu aydan sonra enerji kisitlamasina gitmemek gerekir. Daha yuksek enerjili yiyeceklerden daha fazla almasina engel olarak, gebelik icin gerekli besin ?gelerini alarak gereksinmelerini karsilamak esastir.

Ergenlik caginda olan, ya da yasantisi geregi cok hareketli gebelerde ise mutlaka olmasi gereken kilonun saglanmasi ek olarak gebelik icin artan gereksinimin karsilanmasi saglanmalidir.

Gebelikte agirligin takibi cok ?nemlidir. ?lk uc ayda 0,5-1 kg, sonraki aylarda ise ortalama 1.5-2.0 kg, agirlik kazanmasi uygundur. cok zayif gebelerde, yetersiz ve dengesiz beslenenlerde dusuk agirlikli dogum, erken dogum, ?lu dogum, zihinsel ve bedensel ?zurlu dogumlar g?rulebilir. Annede anemi, kemik ve dis kayiplari, preeklempsi, vucutta su tutulmasi (?dem), is gucu kaybi, halsizlik g?rulme orani yuksektir. cok kilolu gebelerde hipertansiyon, seker hastaligi, dogum guclukleri gibi problemler g?rulebilir. Bu nedenle anne adaylarinin gebelik ?ncesi kontrolleri yapilmasi, gebe kaldiktan sonra her ay beslenme ve kilo izlenmesinin yapilmasi gerekmektedir.

Gebelik D?neminde Tuketilmesi Gereken Besinler ve ?lculeri

Besin	Miktari
SÜT VE SÜT ÜRÜNLER?	2 Su Bardagi sut veya yogurt 1 porsiyon peynir (2 dilim) veya 2 yemek kasigi c?kelek
ET ,YUMURTA ,KURUBAKLAG?LLER	1 Yumurta 1 porsiyon et, balik, tavuk, hindi (60-90gm.) 1 porsiyon kurubaklagil yemegi (120gm)
TAZE SEBZE VE MEYVELER	2 Porsiyon pismis taze sebze 3 porsiyon cig taze sebze 2-3 adet orta boy meyve veya taze meyve suyu
TAHILLAR	6-8 ?nce dilim ekmek 1 porsiyon pilav veya makarna 1 porsiyon corba
YAĞLAR	3-4 Silme yemek kasigi sivi yag
SEKERLER	1-2 Tatli kasigi bal, recel veya pekmez

?rnek Yemek Listesi
SABAH:

1 bardak sut,
1 yumurta,
1 dilim peynir,
1 orta dilim ekmek,
1 domates, 1 salatalik, maydanoz, yesil biber, dereotu v.b

1 meyve + 1 bardak ayran + 1 ince dilim ekmek

1 Porsiyon etli kurubaklagil yemegi
1 porsiyon pilav veya makarna
1 bardak ayran
1 porsiyon salata
1 orta dilim ekmek ,1 adet meyve

1 dilim ekmek+ 1 dilim peynir + domates , salatalik + 1meyve

1 porsiyon et, balik, tavuk (sebzeli)
1 porsiyon zeytinyagli sebze yemegi
1 bardak ayran,
1 porsiyon salata , 1orta dilim ekmek

1 su bardagi sut veya 1 porsiyon sutlu tatli + 1 porsiyon meyve

Gebelikte Beslenmede Dikkat Edilecek Noktalar

cay, kahve gibi iceceklerin yemekle birlikte tuketiminizi azaltip, yerine ayran, sut, meyve sularini tercih ediniz. Her ?gunde mutlaka C vitamini kaynaklari tuketiniz.
Sebze ,meyve, kurubaklagilleri iyice yikamadan tuketmeyiniz.Sebzelerin ,makarnanin haslama sularini d?kmeyiniz, ya suyunu cektirerek pisiriniz ya da sularini corbalarda kullaniniz
Sigara,alkol kullanmayiniz, Sigara dumanina maruz kalmayiniz.
Yemeklerde iyotlu tuz kullaniniz. Tansiyon yuksekliklerinde yemekleri tuzsuz pisiriniz.
Hazir gidalardan kacinip dogal besinler tuketiniz. Hazir icecekler, hazir corbalar, ve mevsimi olmayan sebze ve meyveleri tuketmeyiniz.
Et, balik, tavuk, kurubaklagil tuketimini birer gun ara ile yaparak tek duzelikten kurtulup bikkinlik yaratmadan dogru besleniniz.
Sut icemiyorsaniz yogurt veya ayran tuketiniz. Peynir yerine c?kelek tuketebilisiniz.
Yagda kizarmis hamur tatlilari yerine, meyve veya sutlu tatlilari tercih ediniz.

Hazirlayan Secdegulleri.Net ve Secdegulleri.Net Sitelerine Tesekkurler

Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.

Yayınlanma: 2005-09-06 (819 okuma)