7)Medd-i
Lâzım :
( Dört elif miktarı uzatmak vaciptir.)

Tanımı: Harfi medden
sonra sebebi medden “SÜKUN’u
lazım “ gelirse , o zaman meddi lazım olur.Peki SÜKUN’U LAZIM ne
demektir?  Kur’an-i  Kerim’i okurken ister duralım veya isterse geçelim, her iki
durumda da var olan  “SÜKUN’a “ SÜKUN’u lazım denir. Bunu örnekle görelim ;

   
Arkadaşlar üç tane kelime yazdık.İçlerinde
 Hurufu mukattaa
da olan bu harf ve kelimeleri
okurken,sanki uzun yazılmış gibi okuyoruz. (Elif lam mim diye okunan ilk kelime
uzun yazıldığında,nasıl yazıldığını, ok işaretlerinden sonra açıkça
görüyorsunuz.    

“
Yasin” örneği de bunun gibi.) Bu durumda, harfi medden  sonra gelen SÜKUN’e
dikkat edelim. Kırmızı ile yazdıklarımız harfi meddir. Yani uzatma harfleridir.
Ondan hemen sonra gelen ve mavi  renkle yazdığımız ise “ SÜKUN’u lazımdır”
Kısaca harfi medden sonra sebebi medden SÜKUN’u lazım gelmiştir. Yani şunu demek
istiyoruz: BAKIN HARFİ
MEDDEN  sonra
CEZZİMLİ bir harf gelmiştir.Bu cezzimi  kaldırmamız mümkün değildir. Siz
Kuran okurken ister durun isterseniz durmayın, bu cezzimi okumak zorundasınız.
İşte böyle SÜKUN’e  “LAZIM
SÜKUN ” diyoruz.

                            MEDDİ LAZIMI   DÖRT BAŞLIK ALTINDA  İNCELEYECEĞİZ

 a)
Meddi Lazım Kelime-i Musakkale: 
Arkadaşlar  buradaki harfi medd ve sebebi
medd (SÜKUN’u lazım) aynı
kelimede meydana geldiği için ve de

şeddeli olduğundan bu ismi almıştır. Zaten  dört bölümde de harfi medden
sonra sebebi medden cezzimli bir harf gelmekte. Kısaca harfi medd ve sebebi medd
aynı kelimede meydana geldiği için bu ismi almıştır. Bunu örneklerle görelim:

Arkadaşlar, bu örneklere
bakalım, burada kırmızı renkte yazıp parantez içine aldığımız bölüm Kur’an-i
Kerim’de ki  yazılı hali. Parantez içine almadığımız bölüm ise, size “ SÜKUN’u
lazımı “ açık olarak gösterelim diye yazdık( mavi renkli  ve cezzimli olan LAM
ve KAF harfine dikkat edin)  Çift çizgi ile çizdiğimiz  harfi medleri sanıyorum
hemen gördünüz. Dikkat edelim şimdi; Parantez içine aldığımız kelime de harfi
medden sonra ne gelmiş ? ŞEDDELİ BİR  harfin
geldiğini açık olarak görülüyor. Peki bu ne anlama geliyor? Söyleyelim: Harfi
medden sonra ŞEDDELİ bir harf geldiği için ve
bu da aynı kelimede bulunduğu için diyoruz ki burada MEDDİ LAZIM KELİMEİ
MUSAKKALE VAR ve dört elif miktarı
uzatmakta vaciptir. Bir kez daha belirteyim.
Altlarını tek çizgi ile çizdiğim(Mavi tek çizgi) yerler ise şeddeli harfin açık
yazılışını göstermek içindir. Zaten arka arkaya gelen bu iki harf görülüyor.
Birincisi cezzimli ikincisi harekeli olan bu iki harf,yazı kurallarına göre
birleştirilmiş ve başına da şedde konmuştur.

b) Meddi Lazım Kelime-i
Muhaffefe: Bu bölümde de harfi medd ve sebebi medd yine aynı kelimede
cereyan ediyor. Ne var ki burada harfi medden sonra gelen SÜKUN, a şıkkında
olduğu gibi şeddeli değil de cezzimlİ
gelmiştir. Bir kez daha diyelim; Harfi medden sonra sebebi medden cezzimli bir
harf gelmiş ve de aynı kelimede bulunmuş oluyor.Bu durumda burada ki tecvidin
adı Meddi lazım kelimei MUHAFFEFE (cezzimli)
olur. Bunu örneklerle görelim:

Arkadaşlar, burada ki harfi medd, baştaki elifin üstünde
olan ve adına “ mukadder = takdir edilmiş
”
 

dediğimiz eliftir ve biz onu size, okunan elifin
üstünde kırmızı ile gösterdik. Ondan sonra gelen mavi yazılı lam hafinin üstünde
ki SÜKUN’da lazım SÜKUN’dur. Bu tecvidden Kurani Kerimde sadece iki yerde( Yunu
suresi 59  ve 91. ayetlerinde) bulunmaktadır. Tekrar edelim: Harfi medden  sonra
sebebi medden lazım SÜKUN ( buradaki cezzimli) gelmiş ve ikisi de bir kelimede
cereyan ettiği için Meddi lazım Kelimei Muhaffefe olmuştur.

 c)
Meddi Lazım Harfi Musakkele:
Arkadaşlar yukarıdaki iki şıkkı aynen tekrar etmek durumundayız. Çünkü yukardaki
kelimelerde
geçen kural bu kez de
harflerde
meydana gelecek.
Tanım yine aynı: Harfi Medden sonra sebebi medden SÜKUN’u lazım gelirse
meddi lazım harfi musakkele olur. Yani
harfi medden sonra ŞEDDELİ   HARF gelir.

Örneklerle görelim:

Arkadaşlar Kur’ani Kerimde  hurufu mukatta
dediğimiz bu örnekleri görmemiz mümkün. Fakat biz bunu okurken uzun yazıldığı
gibi okuruz. Bakın bu iki kelimeyi hem cezzimli haliyle ve hem de şeddeli
haliyle  yazdım ki olayı net görelim. Ama biz bunu okurken
ŞEDDELİ İMİŞ gibi okuduğumuz için bu tecvide
Meddi Lazım  Harfi Musakkale deriz. Musakkele demek şeddeli demektir. Mavi ile
yazılmış ve arka arkaya gelmiş iki “ mim
”
harfi görüyorsunuz. Tecvid
kaidesi kuralınca bu iki MİM harfi tek olarak
yazılır ve başına da ŞEDDE konur. Bu
olay harf üzerinde olduğu içinde Meddi lazım Harfi Musakkele adını alır. Kırmızı
olarak yazdığım son bölümde ise MİM HARFİ ÜZERİNDE
Kİ ŞEDDEYİ açık olarak görüyorsunuz.

 d)
Meddi Lazım Harfi Muhaffefe: Bu son şıkta da yine harfi medden sonra
sebebi medden SÜKUN gelir ve de bu olay kelimede değil harfte cereyan ettiği
için harfi muhaffefe adını alır.
Örneklerle görelim:

Arkadaşlar bakın tek olarak Kurani Kerimde
gördüğümüz bu harfler okunurken açık bir şekilde  yazdıklarımız gibi okunur. Bu
olayda harfi medden  sonra gelen SÜKUN ( yani cezzim )sadece harfte
gerçekleştiği için bu tecvide de Meddi lazım Harfi Muhaffefe diyoruz. Arkdaşlar
böylece en zor tecvidlerden birini bitirmiş oluyoruz , elhamdulillah .

ÖRNEKLER